مقالات فنی
کولر ماشین از چه اجزایی تشکیل شده است؟
اجزای تشكيل دهنده كولر ماشين
در عصر حاضر ديگر وجود كولر در اتومبيل به عنوان يك وسيله لوكس تلقی نم يشود بلكه كولر اتومبيل به عنوان ضرورتی مطرح ميگردد كه ضامن استفاده از اتومبيل توام با امنيت و آرامش خاطر است.
احتياجی به توضيح نيست،كه هنگامی كه اتومبيل شما مجهز به كولر باشد، ميتوانيد با اعصاب آرامتر و راحتتر به رانندگی بپردازيد. زيرا هرگز گرمای طاقت فرسا، گازهای خطرناك، گرد و غبار و سر و صدا به داخل اتومبيل شما راه نخواهد يافت.
سيستم كولر اتومبيل در واقع از مجموعه قطعاتی تشكيل شده است كه پس از نصب برروی اتومبيل، برای فضای داخل كابين توليد برودت دلخواه را مينمايند.
كولر اتومبيل با كاهش حرارت و رطوبت داخل كابين به ما كمك می نمايد تا رانندگی راحت تری داشته و در طول مسير از آرامش كافی برخوردار باشيم.
كمپرسور
كمپرسور دستگاه حركت دهنده گاز مبرد در كولر اتومبيل ميباشد. كمپرسور با گرداندن گاز در اجزاء سيستم در واقع شبيه به قلب مجموعه عمل مينمايد.
همچنين كمپرسور فشار و در نتيجه دمای گاز كم فشار خارج شده از اواپراتور را نيز افزايش ميدهد.
كمپرسور گاز مبرد را از اواپراتور به داخل كندانسور و سپس به كپسول خشك كننده و مجدداً به داخل اواپراتور سوق ميدهد.
كمپرسورهايی كه در سيستمهای كولر اتومبيل به كار برده ميشوند، ميبايست داراي خواصی از قبيل وزن و حجم متناسب با قدرت موتور باشند تا هنگام نصب به راحتی در محل مورد نظر قابل جايگذاری بوده و بار اضافی بر موتور اتومبيل تحميل ننمايند.
كندانسور يكی از اجزائی است كهوظيفه تبادل حرارت را بر عهده دارد.
كندانسور گرمای جذب شده توسط اواپراتور از گاز مبرد داخل سيستم را به هوای محيط خارج از كابين اتومبيل انتقال ميدهد.
چگونه از كولر ماشين مراقبت بيشتری انجام بدهيم؟
اگر علاقه مند به عمر بیشتر کولر ماشینتان هستید و دوست دارید به بهترین نحو کار کند به نکات ذیل توجه کنید
۱- در ترافیک سنگین و سربالایی های شدید با بار زیاد از کولر استفاده نکنید.
۲- بهتر است قبل از شروع حرکت و یا هنگامی که سرعت دورانی موتور خودرو پایین است , کولر اتومبیلتان را روشن کنید تا کمپرسور آن آسیب نبیند.
۳- چنانچه در هنگام حرکت قصد روشن کردن کولر را داشتید, ابتدا کلاچ را بگیرید و پایتان را از روی گاز بردارید , کولر را روشن نموده و به آرامی پدال کلاچ را رها کنید.
۴- در زمستان و هوای سرد نیز هر ۳۰ تا ۴۵ روز یک بار کولر را روشن کرده و اجازه دهید مدتی کار کند.با این کار ,گاز در سیستم به حرکت در آمده و از آسیب قسمت های مختلف و کم شدن گاز جلوگیری می کند.
۵- توجه داشته باشید که به دلیل چرخش کمپرسور با نیروی موتور , بازده کولر خودرو در سرعت های بالا بیشتر است.
۶- اگر متوجه شدید که کولر ماشینتان خنک نمی‌کند و هوای خارج شده از دریچه‌ها گرم و مرطوب است، یعنی شارژ گاز فرئون کافی نیست. پس باید به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید تا با دستگاه‌های مخصوص مجددا گاز فرئون مخزن کولر شما را شارژ کند. گاهی گاز به طور غیرطبیعی خالی می‌شود که در این صورت هم متخصص باید محل را شناسایی کرده و آن را بپوشاند. فراموش نکنید گاز فرئون گازی سمی و مضر است، پس شخصا دست به تعمیر مخزن فرئون نزنید. حتی اگر کولر شما هیچ مشکلی هم نداشت، هر ۲ سال یک بار سعی کنید مخزن فرئون را تعویض کنید.
۷- رطوبت سبب می‌شود فيلترها مکان مناسبی برای رشد قارچ و کپک‌ها باشند. گاهی پیش می‌آید که با روشن کردن کولر اتومبیل بوی نامطبوعی در هوا می‌پیچد. این به آن معنی است که فيلتر مملو از قارچ‌های مرده و میکروب‌ها شده و نیاز به پاک شدن یا تعویض دارد.
۸- اگر کولر شما ابتدا خنک می‌کند اما به تدریج هوای خارج شده از دریچه‌ها گرم و مرطوب می‌شود، به آن معنی است که ترموستات رگلاژ نیست. تمامی این مشکلات زمانی پیش می‌آید که شما رسیدگی به کولر اتومبیل خود را تنها به فصل گرم سال موکول می‌کنید. اگر در طول سال مراقب فيلترهای هوا و مخزن فرئون و دیگر ابزار و وسایل کولر خود باشید، دستگاه تهویه اتومبیلتان همیشه سالم و خنک کار می‌کند.
عیب یابی کولر خودرو معمولاً شامل آنالیز فشار سیستم است. اما چرا این فشار مهم است؟
وقتی آب گرم می‌شود، پس از رسیدن به دمای جوش، آب با سرعت بیشتری تبدیل به گاز می‌شود. دمای جوش آب ۱۰۰ درجه سانتیگراد است و نکته مهم این است که بالا رفتن دما از صفر تا ۱۰۰ باعث جذب گرمای فراوانی می‌شود.
اگرچه در مراحل نهایی، وقتی مایع در حال تبخیر است، با اینکه تنها ۳ تا ۴ درجه افزایش دما رخ می‌دهد اما مایع پنج برابر بیشتر گرما جذب می‌کند. به طور معکوس اگر بخار با یک سطح سرد تماس پیدا کند، گاز تقطیر شده و به آب تبدیل می‌شود.
گرمای فراوانی که قبلاً در مرحله تبخیر جذب شده بود در مرحله تقطیر به سطح سرد اعمال می‌شود.
اگر بتوانیم مایعی بیابیم که در دمای پایین تبخیر شده و آن را در یک سیستم بسته قرار دهیم، می‌توانیم یک سیستم کولر داشته باشیم.
در هر دو انتهای سیستم بسته می‌توانیم تجهیزاتی قرار دهیم که شبیه رادیاتور باشد. یکی داخل خودرو و دیگری در معرض هوای بیرون خودرو.
اگر مایع مناسبی انتخاب کرده باشیم، وقتی مایع از اولین رادیاتور که داخل خودرو است عبور می‌کند، گرمای داخل خودرو باعث تبخیر مایع می‌شود به همین دلیل به این قسمت اواپوراتور یا تبخیر کننده می‌گویند.
علم می‌گوید در پروسه تبخیر، مقدار زیادی گرما برای تبدیل مایع به گاز جذب می‌شود که باعث کاهش دمای اتاق خودرو می‌گردد.
هنگامی که گاز وارد رادیاتور دوم می‌شود که در هوای محیط قرار دارد، دمای پایین باعث می‌شود که گاز تقطیر شده و به مایع تبدیل شود.
در اینجا علم می‌گوید که در پروسه تقطیر گرمای زیادی در مجاورت کولر ایجاد می‌شود. به این رادیاتور کندانسور می‌گویند. پس از آن گاز به سیستم برگشته و پروسه ادامه می‌یابد.
در حقیقت، مایع انتخابی در دمایی پایین تر از دمای اتاق خودرو تبخیر می‌شود، اما با افزایش بسیار اندک فشار گاز، دمای تبخیر به مقداری که به آن نیاز داریم افزایش می‌یابد.
به همین دلیل فشار گاز با عبور از کمپرسور افزایش می‌یابد. یعنی گاز در یک دمای بالا به مایع تقطیر می‌شود.
بنابراین حتی اگر دمای بیرون زیاد باشد، گاز همچنان تقطیر خواهد شد.
اگرچه پروسه‌ها و قطعات دیگری در سیستم کولر وجود دارد، اما کلید اصلی عملکرد کولر خودرو اطمینان از وضعیت مناسب فشار گاز یا مایع است.
به طور کلی وقتی فشار پایین تر است، مایع در دمای پایین‌تری تبخیر شده و به همین دلیل در دمای پایین‌تری نیز در کنداسور به مایع تبدیل می‌شود.
اگر فشار بالا برود، دمای تبخیر مایع بالا رفته و دمای تقطیر گاز نیز بالاتر می‌رود.
مناسب بودن فشار گاز خنک کننده باعث می‌شود تبخیر و تقطیر مایع و گاز در دمای مناسب و صحیح اتفاق بیافتد.
اگر فشارها مناسب نباشند، ممکن است بتوان با استفاده از آنالیز عیوب سیستم، مشکل را یافته و برای تصحیح آن اقدام کرد.
امروزه برخی شارژ کولرها مجهز به تکنولوژی عیب یابی کولر خودرو با استفاده از آنالیز فشار و دمای داخل اتاق و بیرون خودرو هستند. برخی عیب یاب‌های مستقل نیز در دنیا ابداع و عرضه شده‌اند که قابلیت ارائه گزارش‌های تحلیلی در خصوص خلوص گاز و عیوب دیگر سیستم کولر خودرو با استفاده از آنالیز فشار و دما را دارند.
مسائل كلی در مورد كولر ماشين
شيشه ای كه درقسمت بالای كپسول ذخيره و خشك كننده گاز تعبيه شده است برای مشاهده عبور گاز در مدار گاز سيستم ميباشد.
هنگامی كه گاز مايع در مدار به اندازه كافی وجود داشته باشد، عبور مايع سفيد رنگ پر فشار را بهمراه حبابهای فراوان از زير شيشه ملاحظه می نماييد.
اگر فقط حبابها را به همراه كف كم فشار می بينيد، گاز مايع در سيستم به اندازه كافی وجود ندارد و اگر حباب و مايع سفيد رنگ در مدار مشاهده نمیشود، سيستم كولر شما فاقد گاز می باشد.
۱- سيستم كولر را بدون گاز يا با گاز كم روشن نكنيد. در صورت عدم رعايت اين موضوع به كمپرسور كولر آسيب خواهد رسيد.
۲- هنگام شارژ گاز مطمئن شويد تا گاز داخل سيستم كولر شما با گاز ديگری اشتباه مخلوط نگشته و همواره از گازی كه با سيستم كولر اتومبيل شما سازگار است استفاده شود.
۳- مطمئن شويد لوله فاضلاب اواپراتور مسدود نشده باشد. در اين صورت آب جذب شده توسط اواپراتور به داخل اتاق اتومبيل نشت می نمايد.
۴- دقت فرمائيد تا هنگام استارت زدن ، سيستم كولر اتومبيل در حالت خاموش باشد. قبل از روشن نمودن سيستم، بهتر است اجازه دهيد تا موتور اتومبيل كمی گرم شود.
۵- سيستم كولر اتومبيل را در سرعت و دور موتور بالا روشن ننمائيد. بهترين زمان جهت راه اندازی سيستم ،قبل از حركت يا در سرعت بسيار پائين می باشد. خاموش نمودن سيستم در هر سرعتی بلامانع است.
۶- به منظور كاركرد و بهره دهی هرچه بهتر كولر اتومبيل، پنج دقيقه پس از روشن نمودن سيستم، شيشه های اتومبيل را ببنديد.
۷- در زمانی كه سيستم كولر در حال كار كردن می باشد، حداقل يكی از دريچه های اواپراتور را باز بگذاريد تا هوا به داخل اتاق اتومبيل جريان پيدا نمايد. اين امر از يخ زدن اواپراتور جلوگيری می نمايد.
۸- در زمان استفاده از سيستم كولر اتومبيل، درِ محفظه موتور بايد بسته باشد. در غير اينصورت عملكرد سيستم خنك كننده موتور و همچنين سيستم كولر اتومبيل دچار اختلال می گردد.
۹- از سيستم كولر اتومبيل بايد حداقل هفته ای يك مرتبه هر چند در مدت زمان بسيار كوتاه استفاده نمود. رعايت اين امر حتي در فصولی كه استفاده از سيستم ضروری به نظر نمي رسد نيز لازم است. اين عمل باعث می شود تا روغن موجود در داخل سيستم به گردش در آيد.
در واقع با اين عمل شما واشرها، لوله ها و قطعات سيستم را روغن كاری می نماييد. رعايت اين موضوع احتمال نشت گاز و بوجود آمدن خشكی در واشره را كاهش می دهد.
۱۰- در فصولی كه از سيستم كولر اتومبيل استفاده نمی گردد، به هيچ وجه تسمه مربوط به كمپرسور را باز ننماييد و دقت فرمائيد كه اين تسمه همواره در شرايط استاندارد خود باشد.
۱۱- چكيدن قطره های آب از لوله تخليه اواپراتور در زير اتومبيل به هنگام كار كولر، امری طبيعی مي باشد. اين قطرات همان رطوبتی است كه توسط سيستم كولر اتومبيل از هوای داخل اتاق گرفته می شود.
۱۲- جهت حفاظت از موتور و افزايش بازدهی سيستم خنك كننده موتور، همواره از ضد جوش و يا ضد يخ استاندارد استفاده نمائيد