مقالات فنی
تفاوت روغن موتور مينرال يا نيمه سينتتيك يا سينتتيك
تفاوت روغن موتور مينرال يا نيمه سينتتيك يا سينتتيك چیست؟
روغن‌موتور مینرال در اصل روغنی است که به‌طور مستقیم از نفت خام به دست می‌آید. در پروسه تقطیر نفت خام، انواع مختلفی از فرآورده‌ها حاصل می‌شود که بعضی از آن‌ها سبک (مانند بنزین) و بعضی دیگر سنگین (مانند گیریس) هستند و در این میان روغن‌موتور مورداستفاده در خودروها هم یکی از فرآورده‌های برج تقطیر نفت خام است. این روغن در اصل سال‌ها است که در خودروها مورداستفاده قرار می‌گیرد و عملا روغن‌موتور را با این روغن می‌شناسیم. در نفت خام ترکیبات مولکولی متعددی وجود دارد که بعضی از آن‌ها همچنان در فرآورده‌های نفتی هم باقی می‌ماند. به‌عنوان نمونه نفت خام حاوی مقادیری پارافین است که در زمان خروج روغن از برج تقطیر همچنان در روغن باقی می‌ماند در حالی که کاربردی در روانکاری روغن‌موتور ندارد.
به‌علاوه اندازه مولکول‌های هیدروکربن در نفت خام به‌صورت یکسان توزیع نشده است و همین اثر نیز در روغن به دست آمده باقی می‌ماند. شرکت‌های تولیدکننده روغن‌موتور تلاش می‌کنند بخشی از این مواد اضافی را از میان ببرند اما درنهایت روغن حاصل شده همچنان برخی از این ترکیبات را در خود دارد. به‌علاوه روغن مینرال در زمینه کاربردهای خاص مانند شرایط دمایی بالا یا پایین محدودیت‌های زیادی دارد که همین امر درنهایت باعث شده روغن‌موتورهای سينتتيك توسط شرکت‌های نفتی تولید شود. برای ساخت این روغن‌ها، پروسه پیچیده‌تری وجود دارد که درنهایت باعث می‌شود مشکلات موجود در روغن‌های مینرال در آن‌ها وجود نداشته باشد.
روغن‌های سينتتيك الزاما به‌طور مستقیم از نفت خام حاصل نمی‌شوند بلکه ممکن است از سایر انواع هیدروکربن‌ها برای ساخت آن‌ها استفاده شود و پروسه فرآوری آن‌ها نیز به‌طور کامل متفاوت است. این روغن‌ها به دلیل پروسه تولید و مواد اولیه متفاوت، گران‌تر از روغن‌های مینرال هستند اما در مقابل خواص گرانروی بهتری دارند ضمن آنکه بهتر می‌توانند پایداری خود را در شرایط کارکرد سخت حفظ کنند و …
مجموعه این عوامل باعث شده این روغن‌ها به‌سرعت بتوانند جایگاه خود را در بازار روغن‌های موتور خودرو به دست آوردند و قیمت بالاتر خود نسبت به روغن‌های معمولی را توجیه کنند. روغن‌های نیمه سينتتيك در اصل ترکیبی از روغن‌های مینرال و سينتتيك هستند که معمولا نسبت روغن مینرال در آن‌ها بیشتر است تا از این طریق بخشی از خواص روغن سينتتيك در آن‌ها حفظ شود ضمن آنکه قیمت فروش چندان افزایش پیدا نکند.
در زمینه نوع روغن مورداستفاده در خودرو به‌طور عمومی توصیه می‌کنیم به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید اما در این زمینه به‌طورمعمول محدودیتی وجود ندارد چراکه برای خودروها باید به شاخص‌های دیگری از قبیل درجه گرانروی، شاخص کیفیت و …. روغن توجه کرد. در خودروهای مدرن، توصیه می‌شود از روغن‌های سينتتيك استفاده کنید اما برای بسیاری از خودروهای ارزان‌قیمت و متوسط، شاید نتوان توجیه اقتصادی لازم برای استفاده از روغن‌های سينتتيك را یافت هرچند به‌کارگیری آن‌ها ضرری نیز به دنبال نخواهد داشت.